Nidzica, Zamek w Nidzicy

Jadąc od strony Warszawy drogą krajową nr 7, 30 km od Mławy znajduje się miasto Nidzica. W mieście znajdziemy zamek krzyżacki. Wybudowano go około roku 1370, a inicjatorem tej budowy był wielki mistrz krzyżacki Winrych von Kniprode. Twierdza była szczególnym miejscem strategicznym systemu obronnego krzyżaków w XIV w: zamek chronił pobliskie wioski założone przez zakon przed zagrożeniem od strony Litwinów.

W lipcu 1414 r. król Jagiełło najechał Nidzicę. Po niespełna 12 dniach od rozpoczęcia walk obronnych Krzyżacy, dowiadując się, że Olsztyn i Olsztynek skapitulowały, postanowili poddać się. Oddziały króla weszły do Działdowa, schwytały krzyżackich rycerzy i wzięli ich do niewoli. Straty, które poniósł Jagiełło w bitwie to 400 wojowników.

Wizyta żołnierzy napoleońskich w 1813 r. poskutkowała przybyciem Kozaków dońskich rosyjskiego cara. Spowodowało to częściowe zdewastowanie twierdzy. Ferdynand Tymoteusz Gregorovius w 1830 r. jako radca sądowy zarekomendował odbudowę zamku w Nidzicy. Miała być to siedziba urzędów, mieszkania prywatne i więzienie. Niestety nastał rok 1914. Radca Ferdynand miasto doprowadził do skrajnej ruiny, tylko zamek się ostał.

W okresie II WŚ zamek uległ ogromnemu zniszczeniu. Odbudowano go dopiero w latach 1959-1965. Do czasów obecnych zachował się główny zamek, szyja bramna, brona oraz zwodzony most z suchą fosą. Pozostało również podzamcze z XVI w. – drugie zostało zniszczone w płomieniach w 1784 r. Dziedziniec otaczają cztery skrzydła, a od wschodu dwie wieże. Pierwsze piętro skrywa liczne ślady średniowiecznych malowideł ściennych.

Teraz na zamku funkcjonuje Nidzicki Ośrodek Kultury. Odbywają się tu liczne imprezy kulturalne oraz warsztaty historyczne z biesiadami, walkami rycerskimi i wieloma innymi atrakcjami. Funkcjonuje tu także Galeria Pod Belką, Bractwo Rycerskie, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna, Muzeum Dziejów Ziemi Nidzickiej oraz hotel i restauracja. Warto odwiedzić zamek w Nidzicy – najdalej wybudowaną twierdzę w państwie krzyżackim.

Radosław Górski
publicysta